To što je uopće stigao do kina djelo je Watermelon Picturesa, novoosnovane kompanije za finansiranje i distribuciju filmova koja ima za cilj da palestinske i druge marginalizirane glasove dovede do nove publike. Čikaška izdavačka kuća, koju su osnovali braća Hamza i Badie Ali u aprilu 2024. godine, samostalno se bori da palestinske filmove plasira na velika i mala platna, popunjavajući ključnu prazninu na tržištu zabave i pružajući izlaz za dugo zanemarivanu zajednicu.
U martu je u filmskom centru Angelika u New Yorku premijerno prikazan dokumentarni film “The Encampments” o propalestinskom protestnom pokretu na američkim univerzitetskim kampusima. Tržište nefikcijskih filmova u kinima nikada nije bilo prtjerano razvijeno u SAD-u, ali ovo je posebno teško vrijeme za dokumentarce, a još i više za filmove o gorućim temama koje se smatraju politički osjetljivim ili, pod novom administracijom, potpuno opasnim; jedan od glavnih subjekata filma “Encampments”, studentski aktivista sa Univerziteta Columbia Mahmoud Khalil, ostaje u pritvoru Službe za imigraciju i carine bez optužbe za bilo kakav zločin. Veliki distributeri, uključujući sve glavne streaming servise, sve su oprezniji prema svemu što se smatra kontroverznim, ostavljajući filmove poput “Union”, ili oskarovski palestinsko-izraelski dokumentarac “No Other Land” bez distribucije u SAD-u.
Ipak, tokom ekskluzivnog prvog vikenda prikazivanja, film “The Encampments” zaradio je 80.000 dolara u kinu Angelika – najveći prosjek po projekciji za dokumentarac od oskarovca “Free Solo” iz 2018. godine. Taj broj može zvučati kao kikiriki u poređenju sa, recimo, višemilionskom zaradom Marvelovog filma u kinima, ali to je značajna pobjeda za specijalizirane blagajne – i potvrda za film čije je samo postojanje, kao propalestinske naracije, dovelo do prijetnji nasiljem u kinu Angelika, incidenta vandalizma u predvorju kina i cenzure njegovih reklama na društvenim mrežama.
To što je uopće stigao do kina djelo je Watermelon Picturesa, novoosnovane kompanije za finansiranje i distribuciju filmova koja ima za cilj da palestinske i druge marginalizirane glasove dovede do nove publike. Čikaška izdavačka kuća, koju su osnovali braća Hamza i Badie Ali u aprilu 2024. godine, samostalno se bori da palestinske filmove plasira na velika i mala platna, popunjavajući ključnu prazninu na tržištu zabave i pružajući izlaz za dugo zanemarivanu zajednicu.
„Sebe vidimo kao distributera koji je spreman riskirati“, rekao je Hamza Ali za Guardian iz čikaških ureda izdavačke kuće. Za većinu Watermelonovih filmova – uključujući “The Encampments”, narativnu dramu “The Teacher”, smještenu na Zapadnoj obali, i palestinski antologijski film “From Ground Zero” – „distributeri ne žele riskirati zbog negativnih reakcija. “Mi sebe vidimo kao dom za njih. Postoji publika za to.“
Braća Ali su prvi put osmislili Watermelon Pictures – nazvan tako po voću koje je postalo simbol palestinskog otpora, dijeleći boje nacionalne zastave – nakon nemilosrdnog izraelskog rata u Gazi, u kojem je ubijeno više od 62.000 Palestinaca i uništen gotovo svaki dom na toj teritoriji. Izdavačka kuća odaje počast njihovom ocu Maliku i ujaku Waleedu, američkim Palestincima koji su 1976. godine osnovali MPI Media Group u Chicagu kao malu, prilagođenu distribucijsku kompaniju; poduzetnici su evoluirali od isporuke filmskih rola na odabranim projekcijama do TV prava, DVD-ova i stranih distribucijskih ugovora.
Kao, koliko im je poznato, jedina distribucijska kompanija pod vodstvom Palestinaca u Sjevernoj Americi, „došli smo do spoznaje da moramo nešto učiniti“ nakon rata u Gazi, rekao je Badie. Watermelon Pictures, kao izdavačka kuća posebno posvećena perspektivi Palestine i drugih pokreta otpora, bila je „prilika koju smo smatrali da moramo iskoristiti“.
Braća su se dijelom fokusirala na to da filmovima koji osporavaju konvencionalni američki narativ o Palestini – onaj koji uvijek privileguje opravdanja izraelske države – omoguće prikazivanje u kinima. “From Ground Zero”, antologija kratkih filmova 22 palestinska režisera o životu i smrti u Gazi, prikazana je u odabranim kinima i ušla u uži izbor za Oscara za najbolji međunarodni film. U januaru je Watermelon stekao američka prava na distribuciju filma “The Teacher”, političkog trilera palestinsko-britanske režiserke Farah Nabulsi sa Salehom Bakrijem i Imogen Poots u glavnim ulogama, čiji su izgledi za distribuciju oslabili nakon premijere na Filmskom festivalu u Torontu 2023. godine. Film, zasnovan na stvarnoj razmjeni zatvorenika iz 2011. godine, kada je Izrael oslobodio više od 1.000 palestinskih zatvorenika u zamjenu za jednog vojnika IDF-a, stigao je u američka kina u aprilu.
A ovog mjeseca, kompanija je pokrenula Watermelon+, novu streaming uslugu koja će služiti kao dom za njena nadolazeća izdanja, kao i za nekoliko decenija palestinske kinematografije – filmove s ograničenim dosegom ili isteklim pravima distribucije, koji uopće nisu bili dostupni na Zapadu. „To garantuje da ne moramo ovisiti ni o kome kako bismo osigurali da se ovi naslovi vide“, rekao je Badie. „Uvijek ćemo imati svoju platformu, barem kao zaštitnu mjeru – ako ga ovo ili ono odbije, imat će dom bez obzira na sve.“
Usluga pretplate, koja košta 7,99 dolara mjesečno ili 79,99 dolara godišnje, dobila je prava za 70 filmova – uključujući nominirane za Oscara filmove “Omar”, “Pet slomljenih kamera” i “Theeb” – s planovima da se proširi izvan palestinske perspektive. „Palestina nije sama“, rekao je Hamza. „Propalestinski pokret raste, ali mi želimo biti inkluzivni i proširiti se izvan toga“, kao što je dokumentarni film Hind Meddeb “Sudan, Remember Us”, film o sudanskoj revoluciji 2019. godine koji je Watermelon kupio ovog mjeseca za američku premijeru kasnije ovog ljeta. „Rastuća globalna južna zajednica je mjesto gdje je budućnost“, rekao je Badie. „I mi samo želimo biti ispred nje.“
Konačni cilj je ugostiti širok spektar sadržaja – reality TV, kulinarske emisije, stand-up komediju i kratke filmove, neke originalne, a neke kupljene – koji nude drugačiju perspektivu od još uvijek dominantne stereotipne slike arapskih i/ili muslimanskih likova kao počinitelja nasilja.
„Naš posao je da pokažemo da to nismo mi“, rekao je Badie. Negativne reakcije na “The Encampments”, te napori da se spriječe kina da prikazuju samodistribuirani film “No Other Land”, samo su ojačale misiju kompanije. „Nervozni su zbog onoga što radimo“, rekao je Badie. „Ali istovremeno, ako ne dobijamo ovu kritiku, osjećam se kao da ne radimo svoj posao. Zaista želimo osporiti prikaz kako nas se gleda.“
Braća neprestano traže nove nezavisne projekte, publicističke ili fikcijske, ali su napomenuli da se, za sada, palestinski filmovi preusmjeravaju na Watermelon, kao trenutno jedini palestinski biznis u gradu. „Nadam se da će doći vrijeme kada će i drugi distributeri htjeti ove filmove, tako da će postojati konkurencija“, rekao je Hamza.
U međuvremenu, Watermelon će nastaviti slijediti svoju dvostruku misiju: pružiti prostor za palestinske i druge marginalizirane perspektive i, kako je Badie rekao, „snimati dalekosežne filmove koji nas jednostavno humaniziraju i koji privlače širu publiku.“
„Mi ćemo dati svoj doprinos“, dodao je Hamza.
