Nakon pada Konstantinopolja 1453. godine, Osmansko Carstvo nezaustavljivo je napredovalo, zauzimajući Balkan s jednim jasnim ciljem – osvajanje Beča.
Početkom 16. stoljeća Evropa je bila obilježena suparništvom između dva velika carstva: Habsburškog i Osmanskog. Ova borba za prevlast bila je utjelovljena u njihovim vladarima. Karlo Habsburški izabran je za svetog rimskog cara 1519. godine, nakon smrti svog djeda Maksimilijana I. S druge strane, Sulejman Veličanstveni preuzeo je osmanski tron nakon smrti svog oca Selima I.
Osmanlije su bile svjesne da će u svom pohodu prema Zapadu, morati kad-tad ukrstiti mačeve s Habsburzima, s kojima su dijelili hiljade kilometara granice – od zapadnog Sredozemlja do Dunava. Zahvaljujući političkim dogovorima sa Francuskom, Venecijom i kasnije njemačkim protestantima, Sulejman je eliminisao potencijalne neprijatelje na drugim frontovima. Istovremeno, Karlo V vladao je prostranim i raznolikim teritorijama koje su uključivale Španiju, dijelove Indije, Austriju, Njemačku, Nizozemsku, Belgiju i aragonske posjede – Siciliju, Napulj i Sardiniju.
Nakon što je preuzeo vlast, Sulejman je usmjerio pogled ka Ugarskoj, koja je do tada bila barijera osmanskom širenju. Prvi cilj mu je bio Beograd, ključna tvrđava na Dunavu. Još 1456. godine Mehmed II neuspješno ga je opsjedao no zahvaljujući “Crnoj vojsci” i lokalnim vođama, poput ozloglašenog vlaškog kneza Vlada Tepeša, Osmanlije su bile odbijene. Međutim, 1521. godine situacija je bila drugačija – oslabljena Ugarska, pod vladavinom mladog kralja Ludovika II Jagelovića, nije imala snage za otpor. Nakon mjesec dana opsade, Beograd je pao u ruke osmanskih janjičara. Godinu dana kasnije, Sulejman je osvojio i Rodos, protjeravši gusarski raspoložene vitezove hospitalce Svetog Ivana. Kroz diplomatske manevre s Francuskom, osigurao je savezništvo protiv Habsburgovaca, povezujući se sa Engleskom, Venecijom, Firenzom i Milanom.
U proljeće 1526. godine Sulejman je krenuo prema Ugarskoj na čelu vojske od 100.000 ljudi i preko 300 topova. Sudbina Ugarske bila je zapečaćena 29. augusta iste godine, kada su Osmanlije razbile ugarsku vojsku u bici kod Mohača. Kralj Ludovik II poginuo je zajedno s 50.000 svojih vojnika. Nakon bitke, Vijesti o ovoj osmanskoh pobjedi proširile su paniku širom Evrope. Pošto Ludovik II nije imao nasljednika, ugarski tron postao je predmet dinastičke borbe između Ferdinanda Habsburškog, supruga Ludovikove sestre Ane Jagelović i ugarskog velikaša Ivana Zapolje, kojeg je Sulejman podržavao i obećao mu prijesto.
Prva opsada Beča
Nakon osvajanja Ugarske, Osmanlije su zauzele Budim. Sulejman, ohrabren dotadašnjim pobjedama, poveo je vojsku od skoro 200.000 vojnika – uključujući elitne janjičare, tešku konjicu – spahije i lahke konjanike akindžije – prema Beču. Dana 27. septembra 1529. godine, osmanske trupe stigle su pred zidine grada, kojeg su nazivali “zlatna jabuka”.
Odbranu Beča predvodio je Ferdinand Habsburški, brat cara Karla V, sa 20.000 vojnika pod zapovjedništvom iskusnog plemića Nikolasa von Salma. Unatoč brojčanoj nadmoći Osmanlija, branioci su uspjeli izdržati zahvaljujući dobro utvrđenim bedemima i bastionima. Iako je Karlo V bio u Italiji zbog krunisanja, organizovao je podršku Beču koliko je mogao sa te daljine. Sulejmanov saveznik, francuski kralj Franjo I, iskoristio je priliku da napadne španske posjede u Italiji, dodatno otežavajući habsburšku odbranu.
Uprkos silnoj osmanskoj vojsci, Beč se branio. Ključni trenutak za odbranu bio je dolazak njemačkih najamnika landsknechta i španskih strijelaca – akrebuzira, koji su pojačali odbranu grada. Presudni faktor u ishodu opsade bila je i neobično hladna i surova jesen – obilne kiše, hladnoća, snijeg i blato iscrpili su osmanske trupe. Nakon mjesec dana neuspjelih napada i velikih gubitaka, Sulejman je naredio povlačenje. Beč je bio spašen, a u katedrali svetog Stjepana održana je misa zahvalnica.
Konačni obračun
U februaru 1530. godine, papa Klement VII krunisao je Karla V za cara Svetog Rimskog Carstva u Bolonji, čime je Habsburška dinastija učvrstila svoj legitimitet kao zaštitnika kršćanske Evrope. U tom kontekstu, rivalstvo između Habsburgovaca i Osmanlija preraslo je političku borbu i postalo duhovna misija. Sulejman nije mogao prihvatiti ovakav poraz ni prestiž koji je njegov suparnik stekao.
U proljeće 1532. godine, osmanska vojska od 200.000 vojnika ponovo je krenula ka Evropi. Karlo V, uz podršku njemačkih knezova, Poljske, Vatikana i Portugala, prikupio je vojsku od 100.000 ljudi. Ipak, velika odlučujuća bitka se nije dogodila. Ovoga puta Beč je bio mnogo bolje utvrđen, dok su Osmanlije bile logistički iscrpljene. Presudni trenutak dogodio se kod tvrđave Güns, čiji je otpor tokom augusta 1532. godine usporio osmansku ofanzivu i označio kraj njihove prijetnje Beču za više od stoljeće.
Prijetnja i dalje traje
Nakon neuspjeha kod Beča i poraza kod Leobersdorfa, Sulejman je, krajem augusta 1532. godine, odlučio povući trupe. Povlačenje Osmanlija bilo je obilježeno razaranjem ali su ipak učvrstili kontrolu nad jugom Ugarske, gdje će ostati prisutni više od dva stoljeća.
Habsburzi su vijest o osmanskom povlačenju dočekali s olakšanjem. Međutim, borba između kršćanskog i islamskog svijeta nije bila ni blizu kraja. Beč je ostao na prvoj liniji sukoba i ponovo se našao pod opsadom krajem 17. stoljeća, kada su Osmanlije, predvođene dinastijom Köprülü, pokušale ostvariti Sulejmanov san – osvajanje Evrope. Ipak, odlučujući trenutak dogodio se tokom opsade Beča 1683. godine, kada je poljski kralj Jan III Sobjeski donio pobjedu kršćanskim snagama u bici kod Kahlenberga, označivši kraj osmanskih ambicija u Srednjoj Evropi.
( Izvor: Historia y Vida )
