Đureković je ubijen u garaži koju je koristio kao improviziranu štampariju. Prema rekonstrukcijama slučaja, ubijen je vatrenim oružjem i udarcima sjekirom – brutalnost koja je dodatno šokirala njemačku javnost. Njegov sin Damir, koji se kasnije i sam našao na meti i misteriozno stradao u Kanadi, tvrdio je da je njegov otac bio meta UDBE jer je trebao postati predsjednik emigrantske hrvatske vlade i pokrenuti radio-stanicu koja bi emitirala protivjugoslovensku propagandu

U ljeto 1983. godine, mirni bavarski gradić Wolfratshausen, nedaleko od Minhena, postao je poprište vjerovatno najpoznatijeg atentata jugoslovenske političke tajne službe – ubistva Stjepana Đurekovića, bivšeg direktora zagrebačke Ine i jednog od najeksponiranijih hrvatskih političkih emigranata tog doba.

Njegova smrt 28. jula 1983. nije bila samo lična tragedija, već i politička detonacija čiji je odjek snažno uzdrmao odnose Jugoslavije sa Saveznom Republikom Njemačkom i izazvao val optužbi, reakcija i medijske pažnje koja nije jenjavala mjesecima.

Za razliku od mnogih hrvatskih emigranata koji su nakon Drugog svjetskog rata djelovali iz egzila, Đureković nije bio ni ustaški veteran, niti tipični mladi idealista. Bio je visokopozicionirani rukovodilac INA-e, čovjek s poslovnim i političkim vezama, ali i neko ko je, prema tvrdnjama savremene literature, već tokom boravka u Jugoslaviji uspostavio kontakte s njemačkom tajnom službom BND.

Đureković se u emigraciji priklonio hrvatskom nacionalističkom pokretu. U Njemačkoj je objavio niz knjiga u kojima je žestoko napadao jugoslovenski režim, uključujući naslove poput „Crveni menadžeri“ i „Komunizam: velika prevara“.

Đureković je ubijen u garaži koju je koristio kao improviziranu štampariju. Prema rekonstrukcijama slučaja, ubijen je vatrenim oružjem i udarcima sjekirom – brutalnost koja je dodatno šokirala njemačku javnost. Njegov sin Damir, koji se kasnije i sam našao na meti i misteriozno stradao u Kanadi, tvrdio je da je njegov otac bio meta UDBE jer je trebao postati predsjednik emigrantske hrvatske vlade i pokrenuti radio-stanicu koja bi emitirala protivjugoslovensku propagandu.

Zapadnonjemački listovi odmah su posvetili značajan prostor atentatu. Süddeutsche Zeitung objavljuje tekstove s naslovima poput „Egzil-Hrvat leži ubijen u podrumu“, dok Bild bez uvijanja piše: „Titov prijatelj ubijen – novi val političkih ubistava u Bavarskoj“. Mediji su bez zadrške ukazivali na moguće uplitanje jugoslovenske tajne policije.

Iako je zvanična istraga naglašavala da nema konkretnih indicija o počiniocima, većina medijskih interpretacija jasno je upućivala na SDB. Austrijski list Kleine Zeitung pokušao je donekle relativizirati optužbe, naglašavajući mogućnost unutaremigrantskog obračuna, ali su čak i ti tekstovi zaključivali kako su njemački istražni organi skloni vjerovanju da se radi o djelu jugoslovenske tajne službe.

Švedski mediji su prenijeli izjavu Hrvatskog državotvornog pokreta prema kojoj je jugoslovenska Državna bezbjednost do tada likvidirala oko 70 emigranata. Mediji u Australiji, Argentini i Iranu takođe su izvještavali o slučaju, dok su američki listovi uglavnom ostali nijemi, izuzev novinskih agencija poput UPI i AP-a.

Slučaj je dodatno eskalirao kada se sredinom avgusta njemačkim vlastima predao Josip Majerski, bivši doušnik UDBE, koji je prikupljao informacije o navikama hrvatskih emigranata. Njegovo svjedočenje bilo je medijska bomba: tvrdio je da je radio s konzulatima u Frajburgu i Nirnbergu, da je bilo više od 50 doušnika među jugoslovenskim radnicima, i da su informacije koje je dostavljao često prethodile atentatima.

Njemački list Die Welt objavljuje niz članaka s naslovima poput „Tragovi ubistva vode u Jugoslaviju“ i „Beograd daje naređenja“. Der Spiegel piše: „Ako su tvrdnje Majerskog tačne, Savezna kriminalistička policija po prvi put ima krunskog svjedoka za niz atentata koje je organizirala UDBA.“

Vrhunac medijske kampanje bio je televizijski prilog na njemačkoj državnoj televiziji ARD, emitovan 23. augusta 1983. u emisiji Report. Novinar Günther von Lojewski bez zadrške optužuje jugoslovensku obavještajnu službu za organizirano ubijanje političkih protivnika na tlu Njemačke. Prilog prikazuje sahranu Đurekovića, svjedočenja njegovog sina Damira, hrvatskog emigranta Luke Kraljevića (koji je preživio pokušaj atentata) te tvrdnje da SDB raspolaže „listama za odstrel“ i koristi jugoslovenska diplomatska predstavništva za operativne aktivnosti.

Jugoslovenska diplomatija reagirala je nespretno i proturječno. Prvo su uputili protestno pismo medijima u Njemačkoj, optužujući ih za širenje „grubih insinuacija“ i narušavanje prijateljskih odnosa. Međutim, nakon što su shvatili osjetljivost trenutka – Njemačka je upravo tada planirala posjetu Jugoslaviji svojih najviših zvaničnika i pružala ključnu ekonomsku pomoć – odlučeno je da se pismo ne pošalje. Umjesto toga, diplomatama je naloženo da neformalno intervenišu kod njemačkih zvaničnika i „smire situaciju“.

Tri decenije kasnije, slučaj Đureković ponovo je došao u središte pažnje kada su Josip Perković i Zdravko Mustač, visoki funkcioneri hrvatske i jugoslovenske tajne policije, osuđeni u Njemačkoj zbog organizacije ovog ubistva. Presuda je samo dodatno potvrdila ono što su brojni novinari, emigranti i analitičari tvrdili već 1983. godine.

IZVOR: Dr. Petar Dragišić, “Zapadnonjemački mediji o ubistvu Stjepana Đurekovića 1983. godine”, naučni rad