Al-Šejh je obavljao funkciju velikog muftije od 1999. godine, služeći kao službeni tumač šerijatskog prava i predsjedavajući Vijeća velikih učenjaka i Stalnog odbora za istraživanje i fetve.
Saudijska Arabija je u utorak objavila smrt šejha Abdulaziza bin Abdullaha al-Šejha, velikog muftije kraljevstva i predsjednika Vijeća velikih učenjaka, u 82. godini života.
Dženaza mu je klanjana u džamiji Imama Turkija bin Abdullaha u Rijadu, a kralj Salman je naredio da se dženaze obavljaju u odsustvu u Velikoj džamiji u Meki, Poslanikovoj džamiji u Medini i u džamijama širom kraljevstva.
Al-Šejh je obavljao funkciju velikog muftije od 1999. godine, služeći kao službeni tumač šerijatskog prava i predsjedavajući Vijeća velikih učenjaka i Stalnog odbora za istraživanje i fetve.
Njegova smrt označava kraj više ere od dvije decenije u kojima je Al-Šejh bio najviše rangirani državni vjerski autoritet u Saudijskoj Arabiji.
Rođen u Meki 1943. godine, Al-Asheikh je pripadao porodici Muhammada ibn Abd al-Wahhaba, klerika iz 18. stoljeća čiji je savez s dinastijom Al-Saud oblikovao vjerske i političke temelje kraljevstva.
Studirao je kod nekoliko saudijskih klerika, uključujući bivšeg velikog muftiju šeika Abdulaziza ibn Baza.
Nakon što je diplomirao na Šerijatskom fakultetu na Islamskom univerzitetu Imam Muhammad ibn Saud 1963. godine, radio je kao nastavnik na vjerskim institutima, a kasnije kao predavač na Visokom institutu za pravosuđe u Rijadu.
Al-Šejh je postao poznato lice kroz svoju dugu službu kao hatib (propovjednik) u džamiji Namira na Arafatu, gdje je 35 godina držao hutbu za hadž.
Godine 1996. imenovan je za zamjenika velikog muftije, a 1999. godine, nakon smrti Ibn Baza, postao je veliki muftija Saudijske Arabije.
Od tada pa sve do svoje smrti, Al-Šejh je predsjedavao službenim vjerskim tijelima kraljevstva, izdajući fetve (vjerske odluke) i donoseći odluke uglavnom usklađene s državnom politikom.
Njegova pozicija bila je usko povezana s naporima saudijske monarhije da održi klerikalni legitimitet, a istovremeno konsoliduje političku kontrolu.
Al-Šejhov autoritet odražavao je dugogodišnji odnos između vladajuće porodice Al-Saud i klerikalnog establišmenta Al-Sheikh. Dok je njegovo porijeklo kao potomka Ibn Abd al-Wahhaba imalo simboličku težinu, njegova uloga sve više je postajala uloga institucionalne figure.
Javno je smatran lojalnim prijestolonasljedniku Mohammedu bin Salmanu, čak i kada su reforme oštro smanjile ovlasti i budžete vjerskog establišmenta.
Al-Šejhove fetve često su se mijenjale u skladu s političkim prioritetima. Nakon 2010. godine, saudijska država uspostavila je pravni monopol nad vjerskim ediktima putem Vijeća velikih učenjaka, koje je on predvodio. Ovo je marginaliziralo nezavisne imame i osiguralo da fatve jačaju državnu politiku.
Njegove presude legitimizirale su osjetljive odluke poput prava žena na vožnju iz 2017. godine, uokvirujući dekret kao vjerski dozvoljen nakon decenija protivljenja klerika. Redovno je izdavao saopštenja u kojima je naglašavao poslušnost monarhu, povezujući političku stabilnost s vjerskim legitimitetom.
Njegove izjave također su podržale šire društvene reforme države, uključujući odobravanje ograničenja vjerske policije, ublažavanje stavova o rodnim ulogama i davanje vjerske podrške kulturnoj liberalizaciji u okviru Vizije 2030.
Istovremeno, Al-Šejh je osudio ekstremističke grupe poput Islamske države (IS) i osudio sektaštvo, odražavajući vladin narativ o “umjerenosti”.
Iako je Al-Šejh nosio titulu vodećeg učenjaka u zemlji, njegov utjecaj na društvo se smanjio posljednjih godina. Ukidanje klerikalnih moći u svakodnevnom životu naglasilo je smanjenu težinu zvaničnog vjerskog establišmenta, čak i dok je njegov položaj davao legitimitet odlukama koje je država već donijela.
Al-Šejh iza sebe ostavlja četiri sina, uključujući Abdullaha Al-Šejha, koji nastavlja biti imam džamije Imam Turki bin Abdullah u Rijadu i nadgleda istraživački program nazvan po njegovom ocu.
